Ömrünü Tamamlamış Araç Geçici Depolama
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 30 Aralık 2009’da 27448 no’lu Resmi Gazete’de yayınlanan “Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” Ocak 2011 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik otomobil, hafif ticari araç, motosiklet ve motorlu bisiklet haricindeki üç tekerlekli araçları, bu kategorilerdeki ömrünü tamamlamış araçlar ile bunlara ait aksam, parça ve malzemeleri kapsamaktadır. Ömrünü tamamlamış araçların (ÖTA) ve bunlara ait parçaların yeniden kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım işlemleri ile bertaraf edilecek atık miktarını azaltmak için, ÖTA Teslim Yerleri, geçici depolama alanı ve işleme tesisinden oluşan bir süreç ön görülmektedir.
Ortalama bir araç 15 bin parçadan oluşuyor. Yetkililer hurda araç dönüşüm oranının gazete kağıdı, konserve tenekeleri veya cam kavanozları dönüştürmeye göre % 75 fazla olduğuna dikkat çekiyor. Araç sahibi, ömrünü tamamlamış aracını; ÖTA Teslim Yerleri, geçici depolama alanları ya da işleme tesislerine teslim etmek ve aracı teslim alandan araca ait onaylı araç kayıttan düşme ve bertaraf formunu almakla yükümlüdür.
Bu form, ömrünü tamamlamış araçların trafik kaydının silindiğini ve çevreyle uyumlu olarak bertaraf edildiğini belgeler. Üreticiler, negatif piyasa değeri olan ömrünü tamamlamış araçları araç sahibinden bir bedel talep etmeden teslim alır. Bedelsiz geri alma zorunluluğu aşağıdaki nedenlerle ortadan kalkar;
a) Mevcut aracın, Karayolları Trafik Kanunu’na göre tescil işleminin yapılmamış olması,
b) Aracın; Vites kutusu, diferansiyel, katalizatör, motor, elektronik kontrol üniteleri, lastik, üstyapı gibi önemli parçalarının bulunmaması,
c) Araca ait olmayan atık veya hurda malzemenin bulunması,
ç) Aracın bu Yönetmeliğin kapsamı dışındaki bir araç sınıfına dönüştürülmesi.
Ömrünü Tamamlamış Araç (ÖTA) İşlemi
Ön-İşlem ve Kirlilikten Arındırma, Öncelikle akü sökülür ve hava yastıkları devreden çıkartılır. Sonra sökümü yapan tüm yakıtla birlikte diğer çalışma sıvılarını da ÖTA’den tahliye eder. Bunlara motor yağı, transmisyon yağı ve fren sıvısı ile soğutma sıvıları ve klima sisteminin dondurucu sıvısı da dahildir.
Sökme Sonraki Aşama, kullanılmış parça olarak satışa sunmak veya yeniden üretim parçaları için baz olarak kullanmak üzere, bileşenlerin veya sistemlerin sökülmesidir. Ekonomik açıdan uygunsa, plastik veya cam gibi malzemeler geri dönüşüm amacıyla çıkartılır.
Depolama, Çevresel açıdan tehlikeli malzemeler biriktirilir ve sonra geri kazanım ya da imha amacıyla bu konuda uzmanlaşmış geri kazanım şirketlerine gönderilir.
KIRIKKALE Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden alınan Ömrünü Tamamlamış Araç Geçici Depolama İzin Belgesi ile belirtilen şartlara uyumluluk neticesinde yönetmelik kapsamında alınan ve çalışma koşullarının ilgili alanlarda hizmet veren DİLEK Geri Dönüşüm olarak; tüm türlerde, Muhtelif Ömrünü Tamamlamış Araç Geçici Depolama hizmeti verme imkanı sağlanmıştır.
Ömrünü Tamamlamış Araç Nedir?
ELV Direktifi (End Of Life Vehicle Directive 2000/53/EC) ve AB Uygulamaları Ömrünü Tamamlamış Araçlar kaynaklı atıkların önlenmesi ve çevreyi koruma amaçlı olarak bu araçların parçalarının toplanması, yeniden kullanılması ve geri dönüştürülmesinin yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır. ELV Direktifi yeniden kullanım, geri dönüşüm ve araçlar ile araç parçalarının geri kazanımı konusunda net hedefler belirlerken, üreticileri geri dönüştürülebilir araçlar üretmeleri konusunda da teşvik etmektedir. Türkiye, 2011’in ocak ayında, hurda araçlar konusunda Avrupa Birliği gerekliliklerini karşılayacak yeni bir mevzuatın uygulanmasını kabul ederek, yürürlüğe sokmuştur.
Otomotivde Sürdürülebilir Geri Dönüşüm
Ülkemizin her konuda olduğu gibi otomotiv geri dönüşüm sektöründe uluslararası standartlara ulaşması önem arz etmektedir. Gelecek nesillere yeterli kaynak sağlama sorumluluğumuzun daima bilincinde olmalıyız. Çevreye uyumlu ve güvenilir biçimde yapılması gereken geri dönüşüm işlemi aynı zamanda da ticaretin karlılığını devam ettirmelidir. Otomobillerin yapımında doğal kaynaklar büyük ölçekte kullanılmaktadır ve doğal kaynaklar giderek azalmaktadır. Otomotive endüstrisinde sürdürülebilirlik, Otomobil parçalarının geri dönüşümü, sökülen parçaların yeniden kullanımı, pazarda ikinci el parçaların satımı veya toplanması ile başka üretim proseslerinde tekrar hammadde olarak kullanımı sayesinde gerçekleşebilir. Yeniden kullanılabilir yedek parçaların Çevre mevzuatına uygun şekilde sökümü, düzenli olarak barkodlanması, onarılması ve yeniden satışa sunulması ile Çevre ve Ekonomik anlamda katkı sağlamaktadır. Lisans kapsamında Ekonomik Operatörler ve Ömrünü Tamamlamış Araçlar (ÖTA) teslim yerleri vasıtasıyla gelen Ömrünü Tamamlamış Araçlar kapsamındaki araçlar ve yedek parçaların arındırılması, geri kazanımını, geri dönüşümünü ve bertarafını sağlamaktadır.
Dilek Geri Dönüşüm ve Entegre Atık Yönetimi Endüstri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi, konusunda uzman kadrosu ile lisanslı Ömrünü Tamamlamış Araçlar işleme hizmeti vermektedir.